نورپردازى رستوران و فستفود
نورپردازى رستوران ها، فست فودها و كافى شاپ ها
اهميت نورپردازى در رستوران ها
هنگامى كه صحبت از رستوران، فست فود و يا كافى شاپ به ميان مى آيد، به نظر مى رسد، غذاها و نوشيدنى هايى كه در اين محل سرو مى شود از تمام فاكتورها مهم تر مى باشد. صاحبان رستوران ها و كافى شاپ ها بايد بدانند كه كيفيت غذا تنها چيزى نيست كه مشتريان را به خود جذب كند و باعث شود تا آن ها دوباره به آن مكان باز گردند. طراحى داخلى نيز به اندازه كيفيت غذا امرى مهم در جلب رضايت مشتريان مى باشد. اما تمام موارد گفته شده مى تواند با يك نورپردازى ضعيف نابود شود. يك نورپردازى ضعيف اجازه لذت بردن از يك محيط صميمى را نمى دهد و مى تواند تجربه ناخوشايندى را براى مشتريان شما بر جاى بگذارد. تصور كنيد كه از قبل، شام آخر هفته را در يك رستوران معروف رِزرو كرده ايد و اميدواريد همه چيز به همان صورت كه برنامه ريزى كرده ايد پيش رود، اما لحظه اى كه به رستوران وارد مى شويد همه چيز تغيير مى كند، شما در فضايى قرار مى گيريد که با يك لامپ فلورسنت ارزان قيمت نورپردازى شده است و از لحاظ ظاهرى اصلاً مكانى را كه شما انتظار آن را داشتيد، ايجاد نكرده است. شما انتظار يك فضاى رُمانتيك و شام دو نفره صميمى را داشتيد و حالا … ، با همين مثال كوچك مى توان به اهميت نورپردازى در رستوران ها پى برد.
براى معماران و طراحان داخلى رستوران ها، نورپردازى يك ابزار حياتى به شمار مى رود و اين در حالى است كه بسيارى از صاحبان رستوران ها متوجه ارزش واقعى آن نمى شوند. تمام افرادى كه به رستوران ها مى روند به طور ناخودآگاه دوست دارند تا حس های شان در آن فضا تحت تأثير قرار گيرد. صاحبان رستوران ها بايد اين نكته را در نظر داشته باشند كه طعم، عطر، موسيقى، رنگ، نورپردازى و خدمات آيتم هايى هستند كه تجربه يك غذا خوردن در رستوران را تشكيل مى دهد. اگر با دقت تمام مسائل طراحى و خدماتى را رعايت كنيد مى توانيد افراد بسيارى را به رستوران خود جذب كنيد. افرادى كه به صورت دائم به رستوران شما خواهند آمد. طراحىِ نورپردازى تكميل كننده فرآيند طراحى رستوران ها مى باشد و باعث ايجاد حس مثبت در مشتريان مى شود.
Image : https://www.interior-deluxe.com
انتخاب هوشمند در روشنايى رستوران ها
راه اندازى كسب و كــار رستوران يكى از گــران ترين سرمايه گذارى ها محسوب مى شود و بخش بزرگى از اين سرمايه معمولاً به طــراحى داخلى آن اختصاص مى يابد. رستوران داران با تجربه معمولاً بر روى دو عنصر طراحى داخلى پافشارى دارند كه عبارت است از؛ رنگ و نور، در حالى كه بسيارى از افراد در انتخاب رنگ مناسب براى رستوران و فست فود خود راحت تر هستند، انتخاب و نصب نورهاى مناسب بسيار دشوار مى باشد.
از آن جا كه امروزه به شدت از راه حل هاى جديد و خلاقانه جهت نورپردازى رستوران ها، فست فودها و كافى شاپ ها استقبال مى شود، بنابراين برخوردار بودن از دانش كافى در زمينه نورپردازى امرى مهم و ضرورى محسوب مى شود.
قبل از بررسى روند نورپردازى رستوران ها و فست فودها به تعريف و توضيح چند اصطلاح در نورپردازى مى پردازيم تا بتوانيد عناصر نورپردازى مورد نياز خود را بهتر بشناسيد. اجازه دهيد تا با منبع نور شروع كنيم، آن چه كه معمولاً به اسم “لامپ” شناخته شده است. لامپ ها در انواع مختلف، شدت ها، رنگ ها و شكل هاى متفاوت وجود دارند و انتخاب مناسب آن براى عملكرد مورد نياز احتياج به كمى پيش زمينه دارد.
انواع مختلف لامپ ها
امروزه انواع مختلفى از لامپ ها ى روشنايى در بازار موجود مى باشد. از فلورسنت فشرده و خطى گرفته تا هالوژن ها، لامپ ال ای دی (LED) و لامپ هاى فلزى سراميكى (لامپ متال هالید – CMH). لامپ هاى رشته اى و هالوژن ها حررارت زيادى توليد مى كنند و به همين علت اقتصادى نيستند، اگرچه اكثریت مردم كيفيت نورِ حاصل از اين لامپ ها را دوست دارند. لامپ هاى فلورسنت نور بسيار خوبى توليد مى كنند و انتخاب خوبى به شمار مى روند اما انعطاف پذيرى و زيبايى ديگر لامپ ها را ندارند. لامپ هاى LED گران قيمت مى باشند اما عمر طولانى داشته و كم مصرف تر از ديگر لامپ ها مى باشد. به علاوه ظاهر زيبايى را در رستوران ها به وجود مى آورند. و در آخر لامپ هاى CMH كه مناسب ترين لامپ ها بوده، چرا كه نور شديد آن ها محصولات را به بهترين شكل ممكن به معرض نمايش مى گذارد.
روشنايى لامپ ها (Lamp Brightness)
منظور از روشنايى لامپ، مقدار نورى است كه از يك لامپ خارج مى شود. يك تصور غلط رايج اين است كه ولتاژ لامپ را به روشنايى آن نسبت مى دهند. در حالى كه ولتاژ آن تنها ميزان مصرف انرژى لامپ مى باشد. آن چه كه ما به عنوان روشنايى درك مى كنيم در واقع; لوكس (Lux) كه همان واحد اندازه گيرى روشنايى است، مى باشد. انتخاب يك لامپ با روشنايى مناسب كه نور لازم را در هر متر مربع به شما بدهد، بسيار مهم مى باشد.
روشنايى مورد نياز براى سطوح كف در رستوران ها، كافى شاپ ها و فست فودها در حدود ١٥ لوكس در هر فوت مربع مى باشد، در حالى كه روشنايى لازم براى سطوح روى ميزها بايد در حدود ٣٠ لوكس در هر فوت مربع باشد. ميزان روشنايى مناسب به مشتريان اجازه مى دهد تا ميز و غذا را به خوبى ببينند اما روشنايى آن در حدى نيست كه آن ها خودشان را در اتاق عمل بيمارستان احساس كنند.
يك نگرانى بزرگ در طراحى نورپردازى، اجتناب از انعكاس نور است. اگر كُنتراست بين آنچه ما بر روى آن تمركز كرده ايم و نور پشت آن خيلى زياد باشد، چشمان ما در تطابق پذيرى به مشكل بر مى خورد. به همين دليل است كه ما از نصب مانيتور در روبروى پنجره اجتناب مى كنيم. روشنايى روز ديدن صفحه نمايش را غير ممكن مى سازد. نمونه عملى اين نوع نورپردازى هنگامى است كه از نورهاى مستقيم در امتداد خط ديد مشتريان از روبرو استفاده شود.
سعى كنيد از لامپ هاى كم مصرف استفاده كنيد كه مى تواند روشنايى مورد نياز شما را تأمين كند. شما مى توانيد از يك نورسنج ارزان قيمت استفاده كنيد تا چگونگى تأثير نور مورد نظرتان را ببينيد و يا اگر يك گوشى هوشمند داريد، مى توانيد برنامه نورسنج آنلاين را خريدارى كنيد.
رنگ لامپ (Light Color)
رنگ نور یا دمای رنگ با واحد كِلوين (K) سنجيده مى شود. نورهاى گرم به طور كلى 3000K يا پايين تر و لامپ هاى فلورسنت معمولى حدود 4000K مى باشند و آن چه كه به نور مصنوعى روز معروف است حدود 5500K يا بيشتر مى باشد.
رنگ نور لامپ نبايد با شاخص Color Rendering Index) CRI) اشتباه گرفته شود. لامپ هاى رشته اى هالوژن به طور كلى داراى 100=CRI و انواع لامپ هاى فلورسنت داراى CRI پايين تر و برخى از آن ها به اندازه 50 مى باشند.
انواع پايه ها
پايه ها عناصرى هستند كه لامپ را درون خود قرار مى دهند و از منبع برق تأمين مى شوند. پايه ها مى توانند به صورت آويزى از سقف آويزان شوند، به ديوار متصل شوند (ديوارى)، در سقف كار گذاشته شوند (سقفى) و يا به اِلمان هايى همچون ريل نصب شوند.
كنترل روشنايى (Lighting Control)
هنگامى كه لامپ در داخل پايه انتخاب شده قرار مى گيرد و به برق ساختمان متصل مى شود، شما نياز به كنترل ميزان نور در فضاى رستوران خود داريد. يك راه حل رايج براى كنترل ميزان روشنايى قرار دادن يك سوئيچ ديمر (Dimmer) براى لامپ ها مى باشد. بسيارى از رستوران داران گام را از اين هم فراتر گذاشته اند و از سيستم هاى روشنايى قابل برنامه ريزى استفاده مى كنند كه به آن ها اين امكان را مى دهد تا سيستم هاى مختلف روشنايى را بنا به روشنايى هاى پيش فرض از لپ تاپ، تبلت و يا گوشى هوشمند خود كنترل كنند. با استفاده از اين سيستم شما مى توانيد هر گونه نورپردازى را در داخل محيط رستوران خود كنترل كنيد. منابع آنلاين بسيارى براى خريد لامپ ها و لوازم جانبىِ اين سيستم ها وجود دارد. علاوه بر اين اكثر متخصصان برق مى توانند اين گونه سيستم ها را بنا به سفارش شما به اجراء در آورند، كه البته از نظر هزينه نسبت به لوازم آماده بسيار مقرون به صرفه مى باشد.
اصول نورپردازى مطلوب و مناسب
علاوه بر شناسايى لامپ ها و آشنايى اوليه با فاكتورهاى روشنايى، شما بايد راجع به محل نصب آن ها تصميم بگيريد. مبانى اوليه يك نورپردازى خوب براى رستوران نسبتاً ساده است، كافى است شما منابع مختلف نور را تهيه و از ميزان كُنتراست آن ها اطمينان حاصل كنيد و ميزان روشنايى را در سطح مطلوب نگه داريد.
بهترين نورپردازى شامل سه جزء متمايز مى باشد؛ ١- روشنايى كل محيط كه عبارت است از يك سطح نور ثابت كه به مردم اجازه مى دهد كل فضا را ببينند و از آن استفاده كنند. نور محيط مى تواند از نور طبيعى گرفته شود و يا از روشنايى مصنوعى مستقيم كه نور را به طور مستقيم بر روى سطح مى تاباند و يا همين طور از منابع نور غير مستقيم كه نور را از سقف يا ديواره ها به درون محيط راه مى دهد. ٢- مؤلفه بعدى يك نورپردازى مناسب، تعبيه نورهايى است كه به طور مستقيم بر ميزهاى غذاخورى، كانتر، صندوق و فضاهاى اينچنينى بتابد. ٣- و در نهايت نورهاى دكوراتيو كه مى تواند بر روى تابلوها، ستون ها، ديوارها و تابلو ها تابيده شود. يك نورپردازى موفق از هر سه نوع نورپردازى براى ايجاد يك محيط محرك، كه به شما اجازه مى دهد با خيال راحت زمانى را در آن سپرى كنيد، استفاده مى كند. براى ايجاد محيطى دل انگيز و ايجاد علاقه بصرى جهت نگه داشتن مشتريان در يك فضا، نياز به تنوع و تركيبى از نورهاى مختلف در فضا مى باشید.
نحوه نورپردازى چه تأثيرى بر حال و هواى رستوران دارد؟
سطوح مختلف نور مى تواند تأثير بسزايى بر حال و هوا و تِم رستوران شما داشته باشد و اين بدين معنى است كه يا مشتريان جذب رستوران شما مى شوند و يا آن را براى صرف غذا انتخاب نمى كنند.
روشنايى كم
نور كم مى تواند ريلكس كننده و رُمانتيك باشد و افراد را تشويق به گذراندن زمان بيشترى در آن مكان كند. اين محيط ها معمولاً از لامپ هايى با دكمه تنظيم كننده شدت نور (Dimmer) و نورهاى تزئينى تابيده شده به تابلوها، پله ها و غيره استفاده مى كنند. روشنايى كم صميميت بيشترى را ايجاد مى كند چرا كه به مشتريان اجازه مى دهد تا احساس راحتى بيشترى را نسبت به محيط هاى ديگر داشته باشند.
روشنايى زياد
روشنايى زياد باعث ايجاد حس تحرك بيشترى در مشتریان نسبت به محيط هايى با روشنايى كم مى شود و اين بدين معنى است كه مشتريان شما در اين حالت بسيار هوشيار مى باشند. روشنايى زياد مناسب مكان هايى با انرژى بالا مانند فروشگاه مواد غذايى، كافى شاپ ها و يا رستوران هاى خانوادگى مى باشد. اين نوع نورپردازى را مى توان با استفاده از پنجره هاى بزرگ انجام داد كه نور طبيعى را به داخل فضا راه دهد.
نورپردازى براى زمان هاى مختلف روز
هنگام تصميم گيرى در مورد نحوه نورپردازى در نظر داشته باشيد چه حال و هوايى را مى خواهيد در طول روز در اين فضا ايجاد كنيد. ساعت كار رستوران شما چگونه است؟ اگر بيشتر فروش خود را در صبح و عصر انجام مى دهيد نبايد از يك نورپردازى رمانتيك براى فضاى رستوران خود استفاده كنيد و اگر رستوران شما خدمات غذايى خود را براى صبحانه، نهار و شام ارائه مى دهد، از يك نورپردازى چند منظوره استفاده كنيد.
صبحانه : روشنايى زياد براى اين محيط ها استفاده مى شود. صبح هنگام مشتريان به نور روشن و زياد نياز دارند تا خواب از چشمشان بپرد و به روزنامه خوردن مشغول شوند و از قهوه شان لذت ببرند. نور طبيعى يك منبع ايده آل براى اين مكان ها مى باشد.
نهار: خدمات نهار بايد در مكانى صورت گيرد كه نور متوسط داشته باشد. سطح روشنايى بالاتر براى رستوران ها، فست فودها و فروشگاه هايى مناسب تر است كه افراد در آن ها نمى نشينند و يا وقت كمى را به صرف غذا اختصاص مى دهند. نورپردازى حتى مى تواند به ايجاد سرعت و جريان سريع مشتريان نيز كمك مى كند. بنابراين در هنگام نورپردازى به تمايل خود براى ايجاد اين سرعت فكر كنيد.
شام: رستوران هايى كه اغلب فروش خود را شب هنگام انجام مى دهند، به طور معمول تلاش مى كنند تا فضايى با آرامش بيشترى را داشته باشند. صرف نظر از اينكه يك رستوران معمولى يا شيك است، شام محبوب ترين وعده غذايى براى رفتن به رستوران ها و فست فودها مى باشد، زيرا مشتريان مى توانند پس از يك روز پر مشغله كارى، ساعتى را به آرامش و دل خوش سپرى كنند. هنگامى كه شما آن ها را در يك فضاى آرام، ريلكس و دلپذير قرار مى دهيد، آن ها زمان بيشترى را در آن مكان سپرى كرده و مواد غذايى، نوشيدنى و دسرهاى بيشترى را خريدارى مى كنند و به اين ترتيب سود بيشترى را به شما مى رسانند.
١٠ گام براى نورپردازى رستوران ها، فست فودها و كافى شاپ ها
تصوير اوليه اى كه از يك فضا به انسان منتقل مى شود، نقش بسيار مهمى در افراد ايجاد مى كند. خصوصاً اگر صحبت از رستوران، فست فود و كافى شاپ باشد. هر اندازه هم كه غذاها و نوشيدنى هايى كه در يك رستوران سِرو مى شود با كيفيت و درجه يك باشد، اگر نورپردازى به نحو مناسبى انجام نشده باشد، مشترى نيز ميل كافى براى خوردن و آشاميدن نخواهد داشت. مطالعات اخير نشان داده است كه بيش از ٧٢٪ از مشتريان رستوران ها آن جا را زودتر ترك كرده اند زيرا از نورپردازى مناسبى برخوردار نبوده است.
١- نورپردازى را در رأس كار خود قرار دهيد.
نورپردازى فاكتورى است كه اغلب بعد از طراحى به آن فكر مى شود. گرچه قرار دادن سوكت هاى الكتريكى و جعبه فيوزها براى طراحى نورپردازى ضرورى است، اما بهتر است كه كل مجموعه با هم در نظر گرفته شود. به عنوان مثال به ميزها توجه كنيد، يك راه موثر براى برجسته كردن ميزها در رستوران ها نصب يك چراغ آويزان در بالاى آن ها است. شما با اين كار به آن ميز و مشتريانى كه در آينده سر آن مى نشينند، توجه و احترام خاصى را نشان مى دهيد.
٢- از نورهاى مختلف براى نورپردازى استفاده كنيد.
نورهاى مختلف مى توانند به منظورهاى متفاوتى به كار برده شوند. اولين گام در طراحى نورپردازى، انتخاب روشنايى محيط مى باشد. اين در واقع همان منبع اصلى نور در يك رستوران، فست فود و كافى شاپ محسوب مى شود كه سطح نور كلى فضا را تعيين مى كند. نورپردازى محيطى را به بهترين شكل ممكن انجام دهيد. توجه داشته باشيد كه يك نورپردازى موثر مى تواند سقف را بلندتر و ديوار را گسترده تر از آنچه كه هست نشان دهد. روشنايى بعدى مربوط به روشنايى محل هايى است كه در آن ها كار صورت مى گيرد، همانند آشپزخانه، صندوق و ميزهاى غذاخورى. سپس نوبت به نورپردازى تأكيدى مى رسد. اين نورها معمولاً نورهاى تابشى هستند كه توجه را به يك عنصر معمارى و يا يك ويژگى خاص جذب مى كند. همانند نورپردازى روى ديوارها، ستون ها و نورهاى نوارى قرار گرفته در پشت كانترها و در آخر نوبت به كمى سرگرمى مى رسد. نورهاى تزئينى مى تواند طراحى و ديزاين يك رستوران يا فست فود را شخصى و از آن خود كند. در واقع سبك فردى آن رستوران را كه آن را از ديگر رستوران ها متمايز مى كند را به نمايش بگذارد.
٣- نورپردازى جهت جذب و راهنمايى افرادى كه از محل رستوران شما رد مى شوند.
وقتى فردى از كوچه و يا خيابانى كه رستوران شما در آن واقع شده است رد مى شود، بايد در عرض چند ثانيه متوجه رستوران شما شده و راه ورود به آن را تشخيص دهد. جهت دادن در نورپردازى امرى ضرورى است. از نورپردازى مى توان براى هدايت مهمانان و مشتريان استفاده نمود. خلق نقاط كانونى از طريق نورپردازى با ايجاد كُنتراست در سطح روشنايى امكان پذير مى باشد. اين كُنتراست اغلب بين نور محيط و نورهاى تأكيدى به وجود مى آيد. توصيه هاى صورت گرفته درباره نحوه ايجاد كُنتراست و شدت آن بسيار گسترده و گوناگون مى باشند اما نسبت كُنتراست ١:٥ يك نقطه خوب براى شروع مى باشد.
٤- با توجه به فضا و كانسپت طراحى خود نورپردازى را انجام دهيد.
هر رستوران، فست فود و يا كافى شاپى داراى سبك و استايل مربوط به خود مى باشد. هنگام طراحى نورپردازى به سه عنصر اصلى “كانسپت، مخاطبان و فضا” توجه كنيد. به عنوان مثال يك كافى شاپ كوچك ممكن است فقط نياز به تأكيد بر روى ميزهاى مجزاى خود داشته باشد ولى يك رستوران و فضاهاى بزرگ تر نياز به نورپردازى متمايز و جداگانه براى فضاهاى مختلف خود دارند.
٥- با توجه به سبك و سياق رستوران خود، ميزان روشنايى مناسب را انتخاب كنيد.
نورپردازى كليد رسيدن به حال و هواى رستوران مى باشد. به طور كلى نورپردازى هاى گرم به مردم احساس راحت تر و ريلكس ترى مى دهد خصوصاً اگر شرايط آب و هوايى منطقه سرد باشد. منظور از نورهاى گرم لامپ هايى است كه ٣٠٠٠ كلوين يا كمتر باشند. نصب يك سوئيچ براى كنترل روشنايى، انعطاف پذيرى را در طراحى شما به وجود مى آورد كه به وسيله آن مى توان در شرايط مختلف حال و هواى گوناگونى را در محيط رستوران خود ايجاد كنيد. سيستم هاى كنترل اتوماتيك مى تواند اين فرآيند انعطاف پذيرى را به حد خود برساند و شما قادر خواهيد بود برنامه ريزى خود را بر اساس ساعت هاى مختلف روز، ماه و سال انجام دهيد.
٦- در طراحى نورپردازى خود “رنگ” را اعمال كنيد.
نورپردازى كافى شاپ ها متفاوت از نورپردازى رستوران ها مى باشد. از آنجا كه به طور معمول كافى شاپ ها عملكرد سرگرمى بيشترى را به همراه دارند، كاربرد رنگ ها در آن نيز قابل بحث مى باشد. رستوران ها از سوى ديگر اغلب فضاهاى محفوظ ترى بوده و نياز به نور كمترى براى خلق محيطى با آرامش و ريلكس كننده دارند. البته بنا به ايده اصلى هر رستوران و يا كافى شاپ كاربرد رنگ ها در آن متفاوت مى باشد. بسيارى از آن ها از رنگ براى تبليغ نام تجارى يا برند خود استفاده مى كنند ولى به هر حال توجه داشته باشيد كه از كاربرد بيش از حد رنگ بپرهيزيد.
٧- رنگ واقعى غذاها و نوشيدنى ها را به معرض نمايش بگذاريد.
توجه داشته باشيد كه كاربرد رنگ ها و نورپردازى هاى مختلف بايد به گونه اى باشد كه رنگ واقعى غذاها و نوشيدنى ها را به نمايش بگذارد. اين امر توسط يك شاخص بيان مى شود كه عبارت است از (Color Rendering Index). در حالى كه بيشترين حد آن ١٠٠ مى باشد، در رستوران ها و آشپزخانه ها نبايد اين مقدار از ٨٠ پايين تر باشد و عدد ٩٠ عدد بسيار مناسبى در اين زمينه مى باشد. اگر به اين شاخص در نورپردازى خود توجه نكنيد به اين معنى است كه تصور بصرى اشتباهى را از مواد غذايى و نوشيدنى ها به مشترى ها ارائه مى دهيد كه تأثير زيادى بر تجربه مشترى خواهد داشت.
٨- به محدوده آسايش و راحتى مشتريان خود اهميت دهيد.
در هنگام نورپردازى رستوران ها، فست فودها و كافى شاپ ها محدوده آسايش مشتريان حتماً بايد در نظر گرفته شود. مشتريان در همه حال بايد بتوانند به راحتى منو را خوانده و غذاها و نوشيدنى ها را به راحتى ببينند. از تابش نورهاى خيره كننده به چشم مشتريان همواره بايد خودارى شود. همچنين انعكاس هاى نور از سطوح آينه اى و براق بر چشم مشتريان نيز بايد كنترل شود. استفاده از شيشه هاى مات و يا متريال هاى مات جهت كاهش موارد بالا توصيه مى شود.
٩- از روش ها و شيوه هاى نورپردازى روز دنيا استفاده كنيد.
روند فعلى كه در نورپردازى هاى رستوران ها و فست فودها استفاده مى شود حاكى از بازگشت به اصول اوليه دارد. لامپ هاى رشته اى و اديسونى جزء دسته لامپ هاى بسيار محبوب هستند كه در ظاهر و ديد بصرى رستوران ها بسيار تأثير گذارند. هنگامى كه صحبت از روشنايى غير تزئينى رستوران ها مى شود، استفاده از لامپ هاى LED بسيار رايج بوده و منجر به صرفه جويى در هزينه ها و كاهش هزينه تعمير و نگهدارى آن ها مى شود.
١٠- و در آخر به عملكردگرايى رستوران خود توجه كنيد.
يك طراحى خوب، طراحى است كه بر اساس عملكردگرا بودن باشد، بنابراين اين نكته را در رأس كار خود قرار دهيد و طراحى را شروع كنيد.